Święto ludowe

Z Zielonymi Świątkami związana była duża ilość zwy­czajów ludowych. Istniał np. stary zwyczaj obiegania pól z pochodniami, który z czasem schrystianizowano w po­staci procesji kościelnych na pola w celu prowadzenia modlitwy o ich ochronę przed klęskami żywiołowymi. Zwyczajem stoso­wanym zarówno na wsiach, jak i w miastach było przy­ozdabianie domów i kościołów gałęziami brzozy i tatara­kiem. Niekiedy tatarak łamano i rozrzucano po podło­dze. Urządzano też huczne zabawy, zwłaszcza na wsi. Niekiedy wkopywano w ziemię duży pień sosnowy, zwa­ny "maj". Zawieszano na nim ukradzione dziewczętom drobiazgi osobiste, na przykład chusteczki, które ich właścicielki mogły odzyskać po złożeniu symbolicznego okupu. Odbywano też pochody "na powitanie nowego la­ta" zwane w różnych regionach pod nazwami - gaj, gaik, maik, nowe latko, turzyce. Istniały też zwyczaje paster­skie związane z Zielonymi Świątkami. Ten, kto pierwszy wypędził w świąteczny poranek bydło na pastwisko, zo­stawał królem pasterzy. Dobierał sobie dworzan, którzy go karmili i przynosili w darze kwiaty i ptasie pióra. Wieczorem gromadnie wracano do wsi ze śpiewem i mu­zyką prowadząc przystrojonego kwiatami wołu, za które­go żądano okupu od właściciela.

Wiele obyczajów ludowych związanych z Zielonymi Swiątkami spowodowało, że w okresie międzywojennym jedna z istniejących wówczas partii chłopskich - Stronni­ctwo Chłopskie, na swoim kongresie w 1927 r. ustanowi­ło w Zielone Świątki swoje święto. W uchwale kongresu czytamy: "dniem święta Stronnictwa Chłopskiego jest dzień Zielonych Świąt, który wszyscy członkowie, każ­dego roku powinni obchodzić w sposób uroczysty, przez wywieszanie sztandarów stronnictwa, ozdabianie domów zielenią, pochody, wiece, odczyty, zabawy". W 1931 r. doszło w Polsce do zjednoczenia ruchu ludowego. Na kongresie 15 III 1931 r. trzy partie chłopskie: PSL .Piast", PSL "Wyzwolenie" i Stronnictwo Chłopskie utworzyły Stronnictwo Ludowe. Ustalono wtedy, że Zie­lone Święta będą także dniem Święta Ludowego. W praktyce obchody organizowano w drugi dzień Zielo­nych Świąt. Pierwszy dzień miał charakter kościelnego święta Zesłania Ducha Świętego. Po 1945 r. komuniści skasowali drugi dzień Zielonych Świąt i upolitycznili Święto Ludowe w pierwszy dzień Zielonych Świąt.

Wojciech Polak